Thức ăn nhanh đang được nhiều người ưa chuộng vì có hương vị hấp dẫn và không đòi hỏi thời gian chế biến nhiều.
Trong bối cảnh nhịp sống hiện đại tất bật, thức ăn nhanh đang dần trở thành lựa chọn thay thế cho các bữa ăn với thực phẩm tươi sống hàng ngày. Nhưng liệu sự thay thế này có phải là điều tốt không?
Nhanh, tiện lợi nhưng… hại sức khỏe
Thức ăn nhanh, hay còn gọi là “fast food,” thường là các món ăn được chế biến tại chỗ bằng cách nướng hoặc chiên và được phục vụ nhanh chóng. Mặc dù được sản xuất theo hình thức công nghiệp, nhưng do sử dụng nhiều loại gia vị nên thức ăn nhanh luôn mang hương vị thơm ngon và có màu sắc bắt mắt, phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Những món phổ biến hiện tại bao gồm gà rán, khoai tây chiên, hamburger, pizza, mì ăn liền… Trước đây, thức ăn nhanh chủ yếu được dùng cho bữa sáng, nhưng hiện nay có thể thay thế bữa trưa, làm món ăn vặt vào buổi chiều hoặc bữa đêm.
Đối với các chị em phụ nữ bận rộn, đôi khi thức ăn nhanh cũng thay thế cho bữa tối của cả gia đình hoặc chỉ đơn giản là “đổi gió” do trẻ con thường thích ăn đồ ăn nhanh hơn những bữa cơm canh cần thời gian chế biến. Các cửa hàng thức ăn nhanh hiện đang rất được ưa chuộng không chỉ vì sự phong phú trong thực đơn, không gian thoải mái, mà còn có những chương trình khuyến mãi hấp dẫn như tặng đồ chơi, phiếu rút thăm may mắn, phiếu giảm giá cho lần mua tiếp theo. Vì thế, khách hàng của các quán ăn nhanh không chỉ có trẻ em, học sinh sinh viên mà còn có các gia đình.
Nguyễn Văn Trung, một nhân viên văn phòng tại Hà Nội, là một tín đồ của fast food, đặc biệt yêu thích cánh gà chiên và sandwich. Trung thường xuyên thưởng thức những món này tại các chuỗi cửa hàng nổi tiếng, đây cũng là xu hướng của giới trẻ ngày nay.
Trung chia sẻ rằng vào các dịp như lễ mừng xe mới, “rửa” điện thoại, sinh nhật hay lễ Tết, nhóm bạn thường tụ tập tại các tiệm ăn nhanh vì sự tiện lợi, hương vị ngon miệng và giá cả hợp lý. Khi công việc quá bận rộn và không thể ra ngoài, Trung cũng lựa chọn đặt thức ăn nhanh về nhà để không phải tốn thời gian nấu nướng cho bữa tối. Tuy nhiên, việc sử dụng thức ăn nhanh quá thường xuyên và ít vận động đã khiến Trung mắc bệnh béo phì và sức khỏe ngày càng giảm.
Vì sao đồ ăn nhanh lại có nhiều tác hại?
BSCKI Phan Thị Thùy Dung từ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh nêu rõ: Các món ăn nhanh chứa rất nhiều tác nhân gây ra béo phì và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Chúng thường có hàm lượng calo cao, đặc biệt từ chất béo và đường, đây là yếu tố chính khiến thức ăn nhanh góp phần vào việc tăng cân và các vấn đề sức khỏe khác. Đồ ăn nhanh, đặc biệt là món chiên, chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa trans, cả hai đều tăng cholesterol xấu, gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Thức ăn nhanh giàu đường và carbohydrate cũng có thể dẫn đến tình trạng thừa cân, tiểu đường và các vấn đề khác. Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể gây kháng insulin và phá vỡ cân bằng hormone trong cơ thể. Ngoài ra, đồ chiên như gà rán hay đồ nướng cũng chứa nhiều chất béo chuyển hóa, làm tăng nguy cơ viêm và ảnh hưởng tới chức năng hormone, nhất là hormone nữ.
Thức ăn nhanh thường thiếu chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu, dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng. Điều này giải thích tại sao người ăn nhiều thức ăn nhanh có thể bị thiếu dinh dưỡng. Thêm vào đó, việc sử dụng nhiều phụ gia không tốt cho sức khỏe trong quá trình chế biến cũng đóng góp vào việc gây béo phì.
WHO khuyến cáo rằng mỗi người chỉ nên tiêu thụ 5g muối mỗi ngày, nhưng lượng muối trong thức ăn nhanh có thể vượt mức này, đặc biệt trong các sản phẩm như giò chả, xúc xích hay khoai tây chiên. Sử dụng nhiều muối có thể làm tăng hàm lượng natri, theo thời gian gây ra tăng huyết áp và nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên chúng ta nên giảm ăn thức ăn nhanh có nhiều dầu mỡ, xốt, gia vị, phô mai để giảm hấp thụ calo; thay vào đó nên chọn trà hay nước trái cây ít ngọt thay cho đồ uống có gas. Do thức ăn nhanh chứa nhiều calo nên nếu đã chọn ăn, cần giới hạn lượng thức ăn để cân bằng nhu cầu calo.
Rau xanh, trái cây và các loại hạt cung cấp dồi dào chất xơ, vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tiêu hóa và đáp ứng nhu cầu chất xơ, hạn chế béo phì từ đồ ăn nhanh. Bổ sung rau quả vào bữa ăn và không lạm dụng thức ăn nhanh là cách ăn uống lành mạnh, cải thiện sức khỏe. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên giúp đốt cháy calo dư thừa từ thức ăn nhanh, ổn định cân nặng và ngăn ngừa bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường…
