Từ giờ cho đến cuối năm, nhu cầu tiêu thụ các loại rượu và bia tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, tại nhiều vùng nông thôn, việc sử dụng rượu thủ công không có nguồn gốc rõ ràng vẫn diễn ra khá phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ đối với an toàn thực phẩm và sức khỏe của người tiêu dùng.
Vì thế, các địa phương tại thành phố Hà Nội đang tích cực tuyên truyền và kiểm tra quy trình sản xuất cũng như kinh doanh rượu thủ công tại các cơ sở, đồng thời xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe
Rượu thủ công chủ yếu được sản xuất bởi các hộ gia đình, phần lớn chưa tuân thủ các tiêu chuẩn nhất định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Gia đình chị Nguyễn Thị Sinh tại xã Phú Túc (huyện Phú Xuyên) đã nấu rượu trong nhiều năm. Hiện tại, gia đình chị đang mở rộng hoạt động sản xuất rượu thủ công.
Tất cả số rượu được chế biến đều có khách hàng quen đến mua tại nhà. Trung bình mỗi ngày, gia đình chị bán ra khoảng 40-50 lít rượu. Ông Nguyễn Văn Học ở xã Phương Trung (huyện Thanh Oai), một trong những người thường sử dụng rượu thủ công, chia sẻ rằng: “Tôi vẫn sử dụng rượu của người dân quanh đây từ lâu. Dù không có nhãn mác, nhưng do người quen nấu nên tôi vẫn yên tâm về chất lượng cũng như giá cả”. Thực tế cho thấy, việc nấu rượu thủ công vẫn diễn ra ở nhiều vùng nông thôn, trong khi đó, tại các quán nước hay quán ăn trong phố, loại rượu này được bày bán với giá khoảng 50.000-60.000 đồng/lít.
Do vậy, thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc rượu, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người tiêu dùng. Trưởng phòng Y tế thị xã Sơn Tây, ông Phạm Hùng Sơn cho biết, tại thị xã có 108 cơ sở sản xuất và kinh doanh rượu thủ công. Trong số đó, có 7 cơ sở sản xuất rượu với mục đích thương mại; sản lượng đạt 50.000 lít mỗi năm; 36 cơ sở kinh doanh bán lẻ rượu và 65 cơ sở cung cấp rượu tiêu dùng tại chỗ. Hiện tại, việc quản lý các cơ sở sản xuất và kinh doanh rượu thủ công còn nhiều khó khăn, do họ chủ yếu nấu rượu nhỏ lẻ để bán quanh thôn xóm, số lượng không lớn và chủ yếu dựa vào kinh nghiệm mà không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Điều này khiến việc yêu cầu họ thực hiện đầy đủ các thủ tục hành chính về sản xuất và kinh doanh rượu trở nên khó khăn. Tương tự, huyện Hoài Đức cũng có 155 cơ sở sản xuất và kinh doanh rượu thủ công. Trong đó, số cơ sở sản xuất và kinh doanh rượu có nồng độ cồn trên 5,5 độ là 119 cơ sở với sản lượng 11.000 lít/năm; 36 cơ sở bán lẻ rượu và 28 cơ sở cung cấp rượu tiêu dùng tại chỗ, phân bố ở 20 xã thị trấn trong vùng.
Tuy nhiên, phần lớn các cơ sở sản xuất rượu nhỏ lẻ, nằm rải rác trong khu dân cư, thường sử dụng diện tích trong nhà ở để sản xuất; quá trình sản xuất không đồng nhất và không thực hiện đăng ký hộ kinh doanh. Điều kiện kinh tế của họ còn hạn chế nên chưa tự giác nộp hồ sơ xin cấp phép sản xuất rượu thủ công theo quy định.
Ngăn chặn sử dụng rượu không rõ nguồn gốc
Theo thông tin từ Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế, nguyên nhân dẫn đến ngộ độc rượu chủ yếu là do việc lạm dụng rượu, uống vượt quá giới hạn cho phép của cơ thể, và sử dụng các loại rượu không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Các nguyên nhân cụ thể bao gồm việc uống rượu pha với cồn công nghiệp như methanol hoặc ethylene glycol, hay các loại rượu được ngâm với thảo mộc (ví dụ như lá, rễ, hạt cây) hoặc động vật. Để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và hạn chế tình trạng tiêu thụ rượu thủ công không rõ nguồn gốc, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai, ông Nguyễn Trọng Khiển, đã thông báo rằng huyện sẽ tăng cường kiểm tra và kiểm soát hoạt động sản xuất, kinh doanh sản phẩm rượu trên địa bàn từ nay đến cuối năm. Qua đó, huyện sẽ phát hiện sớm và truy tìm nguồn gốc các vi phạm, đồng thời xử lý kiên quyết các hành vi vi phạm, đặc biệt là các trường hợp làm giả, làm nhái, và sử dụng nguyên liệu cấm trong sản xuất rượu.
Huyện cũng sẽ công khai các vi phạm theo quy định của pháp luật, đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông; yêu cầu các cơ quan và người dân ngừng sử dụng rượu không có tem mác và không rõ nguồn gốc. Hơn nữa, huyện Thanh Oai sẽ tiếp tục cung cấp thông tin và tuyên truyền qua các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao nhận thức về tác hại của rượu và trách nhiệm đối với an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh rượu.
Việc quản lý tốt hoạt động sản xuất rượu thủ công không chỉ tạo nguồn thu thuế cho ngân sách mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Sở Y tế Hà Nội sẽ phối hợp với Sở Công Thương để tiếp tục điều tra và ngăn chặn việc sử dụng, lưu thông những sản phẩm rượu không an toàn.
Các cơ quan này cũng sẽ cùng với chính quyền địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, và giám sát an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu, đặc biệt là những cơ sở nhỏ lẻ và nấu rượu thủ công. Họ sẽ kịp thời ngăn chặn các loại rượu sản xuất và pha chế không đảm bảo an toàn, cũng như rượu không có nguồn gốc và nhãn mác, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.
Cuối cùng, việc tăng cường thông tin, giáo dục người dân về an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh rượu là rất cần thiết, khuyến khích người dân không lạm dụng rượu và chú ý khi lựa chọn, sử dụng. Người dân cũng được khuyến cáo không nên sử dụng các loại động vật và thực vật lạ, không rõ nguồn gốc để ngâm rượu, cũng như không tiêu thụ các loại rượu không rõ nguồn gốc hoặc không có nhãn mác đang được bán trôi nổi trên thị trường.
