Trong nhiều năm qua, thành phố Hồ Chí Minh luôn nằm trong nhóm hàng đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử. Với xu hướng phát triển mới, thành phố đã xác định tiếp tục thích nghi để phát triển trong năm 2024.
Hiệu quả rõ rệt
Vợ chồng Nguyễn Thục Bảo Trân, chủ cửa hàng mứt kẹo Ngọc Châu (khu chợ Bến Thành) lâu nay chỉ quen bán hàng trực tiếp theo kiểu cách truyền thống.
Gần đây, khi được tham gia phiên trực tiếp bán hàng trên nền tảng mạng xã hội TikTok do Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh tổ chức, vợ chồng chị đã thấy rất bất ngờ với kết quả đạt được. “Chỉ trong 5 phút, trên Tiktok đã giúp chúng tôi bán được gần 80 đơn hàng với hơn 150kg mứt me, làm tôi phải gấp gáp gọi thêm hàng để kịp giao cho khách. Số lượng này quá lớn…”, vợ chồng chị Bảo Trân chia sẻ.
Các hoạt động tương tự đã được Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh triển khai mạnh mẽ trong năm 2023. Theo đó, thành phố đã phát triển mô hình “Chợ online” tại 33 điểm chợ truyền thống, phục vụ 15.072 đơn hàng, với tổng doanh thu hơn 4,97 tỷ đồng; tổ chức lễ hội online; triển khai kết nối cung – cầu hàng hóa trực tuyến giữa TP. Hồ Chí Minh với các tỉnh, thành trong cả nước… Nhiều doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh cũng đã thu được nhiều kết quả tích cực với thương mại điện tử trong thời gian qua.
Liên hiệp các hợp tác xã thương mại TP. Hồ Chí Minh (Saigon Co.op) là một trong số đó. Theo số liệu vừa công bố vào ngày 3-3, doanh số bán hàng trực tuyến của Saigon Co.op trong năm 2023 đạt gần 1.700 tỷ đồng, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước.
Giám đốc điều hành của Saigon Co.op, ông Nguyễn Anh Đức, cho biết rằng, thành công trên đã đến nhờ nỗ lực phát triển các cơ sở hạ tầng phục vụ thương mại điện tử như việc phát triển e-voucher, thanh toán trực tuyến…, làm thu hút sự tham gia của một lượng lớn người mua hàng. Đây cũng là lý do mà Saigon Co.op đã đặt mục tiêu tăng doanh số bán hàng trực tuyến lên 3.000 tỷ đồng vào năm 2024.
Theo ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công Thương), các hoạt động trên đã góp phần làm tăng tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử của thành phố Hồ Chí Minh lên 37%, cao nhất cả nước. Quy mô thị trường thương mại điện tử tại thành phố là 4,7 tỷ USD, chiếm 23% quy mô thị trường thương mại điện tử cả nước (20,5 tỷ USD).
Đây là những tiến bộ mới nhất trong việc coi thương mại điện tử như là một trong ba chương trình đột phá được Thành ủy và UBND thành phố Hồ Chí Minh đề ra trong giai đoạn 2020-2025. Thương mại điện tử ngày càng trở nên phổ biến hơn với người mua, người bán lẻ và doanh nghiệp, kế thừa “cú tăng tốc” từ mua bán trực tuyến, một định hướng thịnh hành trong giai đoạn thành phố thực hiện giãn cách xã hội phòng, chống dịch Covid-19 trong các năm 2020-2021”, ông Nguyễn Minh Hùng chia sẻ.
Thích ứng xu hướng mới
Theo Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, việc mua bán hàng hóa trên các nền tảng mạng xã hội dự kiến sẽ tiếp tục tăng, bao gồm thương mại điện tử xuyên quốc gia. Người tiêu dùng đang có xu hướng trẻ hóa và yêu cầu về chất lượng hàng hóa, dịch vụ thương mại điện tử càng cao hơn. Việc vận chuyển siêu tốc, thanh toán trực tuyến, mua trước trả sau được ưa chuộng hơn. Trí tuệ nhân tạo (AI) dự kiến sẽ lan rộng hơn để phân loại, phục vụ người dùng hiệu quả hơn..
Tuy nhiên, ngoài ra còn có bốn thách thức mới đối với lĩnh vực thương mại điện tử. Một là tình trạng lừa đảo online tăng lên, cần có biện pháp bảo vệ hiệu quả cho người tiêu dùng. Hai là cần có biện pháp tạo ra sự công bằng trong cạnh tranh giữa các nhà bán hàng trong nước và thương mại điện tử xuyên quốc gia. Ba là sự nguy cơ mà nhiều doanh nghiệp nhỏ, các hợp tác xã… sẽ bị bỏ lại phía sau trong lĩnh vực thương mại điện tử. Bốn là cần có những công cụ hiệu quả để thu thuế đầy đủ từ các hình thức kinh doanh thương mại điện tử.
Để thích ứng với tình hình mới, theo chỉ đạo từ Thành ủy, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã yêu cầu các sở, ngành, đơn vị liên quan trong lĩnh vực thương mại điện tử triển khai đồng bộ 27 nhiệm vụ theo 4 nhóm công tác nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thương mại điện tử, bao gồm việc đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực thương mại điện tử.
Ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh, cụ thể thông tin rằng, các chợ truyền thống tại thành phố sẽ tiếp tục thực hiện việc thay đổi hình thức bán hàng, kết hợp online và offline. Thành phố cũng khuyến khích các trung tâm thương mại, siêu thị… áp dụng các mô hình kết hợp này. Về quản lý, các sở, ban, ngành và cơ quan liên quan tại thành phố Hồ Chí Minh đã và đang đẩy mạnh công tác xây dựng công cụ thu thập hệ thống dữ liệu giao dịch thương mại điện tử: Dữ liệu về kho hàng, dữ liệu nhà bán, dữ liệu giao dịch, doanh thu…; từ đó điều hướng, hỗ trợ cơ quan thuế, quản lý thị trường thực hiện chức năng quản lý hiệu quả hơn, giúp thị trường thương mại điện tử phát triển lành mạnh và công bằng với các bên tham gia.
